De afgelopen jaren hebben we op de arbeidsmarkt een bijzondere periode meegemaakt.
Tijdens en vlak na de coronacrisis leek alles anders: organisaties hadden dringend mensen nodig terwijl werknemers juist massaal kozen voor zekerheid. Wie van baan wisselde kon rekenen op een warm welkom en een flink salaris met gouden voorwaarden.
Werkgevers boden royaal soms 20 tot 30% boven marktniveau inclusief extra’s zoals bonussen, meer vrije dagen, remote werken en korte werkweken. De kandidaat had de regie en wie iets durfde te vragen kreeg het vaak ook.
Maar die tijd is voorbij….
De draai in de markt
De economie koelt af, CAO’s zijn fors verhoogd en loonkosten stijgen sneller dan de omzet.
Bedrijven worden kritischer: wat levert iemand ècht op? Past het salaris nog bij de toegevoegde waarde? (plat gezegd “Hoe verdien jij jezelf terug in jouw werkzaamheden?”)
Steeds vaker zien we dat medewerkers die tijdens de krapteperiode tegen hoge salarissen zijn aangenomen, hun contract niet verlengd zien worden.
Ze komen opnieuw op de markt op zoek naar een vergelijkbare baan met behoud van dat riante salaris en alle luxe voorwaarden.
Alleen… werkgevers doen daar niet meer aan mee.
We maken een correctie mee op een oververhitte arbeidsmarkt.
Een voorbeeld uit de praktijk
Laatst sprak ik een professional die precies dit illustreerde. Een jong iemand, ambitieus en tussen de 25 en 30 jaar, met zo’n drie jaar werkervaring binnen 1 organisatie in the pocket. Een goede basis, scherp en leergierig … echt iemand met potentie. Maar ook iemand die aangaf alleen 32 uur te willen werken in een functie die eigenlijk vraagt om 40 uur focus, verantwoordelijkheid en opleverdruk.
Daar is op zich niets mis mee als de rol en het salaris daarop zijn afgestemd. Maar als je vervolgens ook 40 uur betaald wil krijgen voor 32 uur inzet en daarvan 2 dagen thuis wil werken met de ‘gouden secundaire voorwaarden’, dan klopt de verhouding niet meer.
Stel dat je rond de €5.000 bruto per maand verdient (zonder vakantiegeld en 35 verlof dagen, bonussen, leaseauto of andere extra’s) met drie jaar ervaring, dan is dat geen slecht salaris. Maar het is ook een niveau waarop je jezelf mag afvragen: waar eindig ik straks? Hoeveel ruimte is er nog om te groeien als je nu al op een loon zit waar veel ervaren HBO en WO specialisten jaren over doen om daar te komen?
Misschien klink ik ouderwets of “bejaard” zoals ik zelf als grap zeg maar dit soort situaties laten goed zien waar de markt uit balans is geraakt.
De realiteitscheck
De afgelopen jaren zijn verwachtingen verschoven. Salarissen zijn flink gestegen, werkdruk moest omlaag want er was veel te veel verzuim, flexibiliteit omhoog. Allemaal begrijpelijke en ook goede bewegingen maar ze hebben een nieuwe norm gecreëerd die simpelweg niet houdbaar is.
Werkgevers willen nog steeds investeren in goed personeel maar alleen als kosten en opbrengsten weer in verhouding staan. Wie vasthoudt aan de luxe van een half jaar geleden zal merken dat er vandaag minder deuren openstaan.
Wat dit betekent voor professionals
Het vraagt om herijking. Drie jaar werkervaring is waardevol maar het maakt je nog geen senior. Een kortere werkweek is prima maar dat hoort dan ook bij een lager salarisniveau. En wie wil doorgroeien zal dat vooral doen door te investeren in kennis, vaardigheden en resultaat niet door te blijven hangen in wat ooit de norm was. Want waarom krijg je bijvoorbeeld geen vaste aanstelling na 3 tijdelijke contracten? Reorganisatie? Of … we kunnen je geen uitdaging meer bieden, je zit bij ons aan het plafond?
De kandidaten die dit het snelst begrijpen zijn straks degenen die het makkelijkst weer aan de slag komen.
En voor werkgevers
Ook werkgevers mogen in de spiegel kijken. De reflex om “gewoon maar te betalen wat nodig is” heeft bijgedragen aan deze scheefgroei wat wel begrijpelijk is na wat er de afgelopen jaren is gebeurd. Nu is het moment om terug te keren naar gezonde verhoudingen en eerlijke beloning, duidelijke verwachtingen en duurzame afspraken met de focus op ontwikkeling en groei zowel de werknemer, het team en de organisatie.
Een gezondere balans
We zitten in een fase van normalisatie. Dat voelt ongemakkelijk maar is uiteindelijk gezond. De arbeidsmarkt beweegt zich richting evenwicht waarin waarde weer belangrijker wordt dan prijs en waarin ambitie en realisme hand in hand gaan.
Kijk naar de realiteit van vandaag en dat is geen stap terug maar een stap richting een duurzamere, eerlijkere arbeidsmarkt.
Conclusie:
De komende tijd zullen sommige professionals merken dat hun wensen niet meer één-op-één aansluiten bij wat werkgevers kunnen of willen bieden. Maar wie bereid is te herijken en echt samen te werken blijft wendbaar en gewild. En dat is precies waar de nieuwe kracht van deze en toekomstige arbeidsmarkt ligt.